Chế độ máy bay: Quy định kỹ thuật hay trải nghiệm hành khách?

Trong khi châu Âu đã dỡ bỏ lệnh cấm sử dụng điện thoại trên máy bay từ năm 2022, hành khách ở Mỹ vẫn phải tuân thủ quy định bật chế độ máy bay. Quy định này bắt nguồn từ lo ngại tín hiệu điện thoại có thể gây nhiễu hệ thống máy bay, nhưng liệu điều đó còn thực sự cần thiết?

Lịch sử của lệnh cấm và cơ sở ban đầu

Lệnh cấm sử dụng thiết bị điện tử trên máy bay được thiết lập từ năm 1961, thời điểm mà các máy thu sóng FM được cho là có thể gây nhiễu hệ thống liên lạc và định vị của máy bay. Điều này khá hợp lý, vì sóng FM và tần số liên lạc của máy bay đều nằm gần nhau trong phổ VHF, dễ gây nhiễu.

Tuy nhiên, điện thoại di động hiện đại sử dụng tần số cao hơn rất nhiều, từ 698 MHz trở lên, thậm chí phần lớn hoạt động ở dải GHz. Hai nghiên cứu do Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) thực hiện vào năm 2006 và 2012 đều không tìm thấy bằng chứng cho thấy tín hiệu điện thoại gây ảnh hưởng đến hệ thống máy bay.

Rủi ro thực sự có lớn không?

Theo Richard Levy, chuyên gia hàng không kiêm cựu phi công của American Airlines, nguy cơ tín hiệu điện thoại gây nhiễu các thiết bị định vị trên máy bay hiện đại như Boeing hay Airbus là cực kỳ thấp. “Các thiết bị định vị hiện nay chủ yếu dựa vào GPS, tương tự như trên ô tô. Nguy cơ gây nhiễu không phải là không có, nhưng gần như bằng 0,” Levy chia sẻ.

Về hệ thống liên lạc, có một số câu chuyện kể lại rằng tín hiệu điện thoại từng gây nhiễu tai nghe có dây của phi công. Tuy nhiên, Levy nghi ngờ tính xác thực của những câu chuyện này, cho rằng còn nhiều yếu tố khác có thể gây nhiễu tương tự.

Lo ngại về trải nghiệm hành khách

Một lý do khác được đưa ra để giải thích cho lệnh cấm là ngăn chặn tình trạng “khủng hoảng trong không gian hẹp” – khi hành khách nói chuyện điện thoại quá to gây phiền hà cho những người xung quanh. Một nghiên cứu năm 2012 của FAA cho thấy phần lớn ý kiến phản đối việc dỡ bỏ lệnh cấm đều liên quan đến mối lo ngại này.

Levy đồng tình với quan điểm này, nhấn mạnh rằng: “Chúng ta đều từng gặp trường hợp ai đó nói quá to ở cửa hàng hay nơi công cộng. Trên máy bay, không gian kín và hạn chế sẽ khiến mọi thứ trở nên tệ hơn.”

Ngoài ra, một số ý kiến cho rằng việc cấm sử dụng điện thoại giúp hành khách tập trung vào các hướng dẫn an toàn bay. Tuy nhiên, Levy nhận định lý do này không thực sự thuyết phục, vì các quốc gia châu Âu đã dỡ bỏ lệnh cấm mà vẫn duy trì hướng dẫn an toàn hiệu quả.

Cơ hội dỡ bỏ lệnh cấm

Tại Mỹ, quy định này không chỉ thuộc thẩm quyền của FAA mà còn liên quan đến Ủy ban Truyền thông Liên bang (FCC). Cả hai cơ quan sẽ cần thay đổi lập trường để dỡ bỏ lệnh cấm, điều mà Levy cho rằng khó xảy ra trong tương lai gần.

Trong khi châu Âu đã tiến một bước lớn với việc cho phép sử dụng điện thoại trên máy bay, Mỹ vẫn giữ vững quan điểm cẩn trọng. Điều này không chỉ liên quan đến an toàn kỹ thuật mà còn ảnh hưởng đến trải nghiệm hành khách. Dù vậy, sự tiến bộ của công nghệ và thay đổi nhận thức có thể sẽ mang lại những chuyển biến tích cực trong tương lai.