Việt Nam tăng tốc chuẩn bị hạ tầng cho kỷ nguyên Internet thế hệ mới

Việc thiếu hụt địa chỉ Internet thế hệ cũ IPv4 đã thúc đẩy Việt Nam có những bước đi đột phá. Quốc gia này hiện đang giữ một vị trí dẫn đầu trên bản đồ thế giới về tỷ lệ chuyển đổi sang IPv6, một nỗ lực nhằm đảm bảo hạ tầng kết nối vững chắc cho kỷ nguyên số. Sự chủ động này được xem là nền tảng thiết yếu để đón đầu làn sóng số hóa, kết nối vạn vật trong tương lai.

Nguồn ảnh: Techlade

Việt Nam đã chính thức ghi danh vào top 10 quốc gia dẫn đầu thế giới về tỷ lệ triển khai IPv6. Theo thống kê mới nhất từ APNIC Labs – Trung tâm nghiên cứu Internet hàng đầu khu vực châu Á – Thái Bình Dương, tỷ lệ ứng dụng IPv6 tại Việt Nam đã đạt 61,2% trong tháng 9. Thành tích này không chỉ khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ Internet toàn cầu, mà còn đưa Việt Nam lên vị trí thứ hai trong khu vực Đông Nam Á về tốc độ và sự sẵn sàng chuyển đổi sang giao thức mới.

Khi không gian mạng IPv4 ngày càng bị giới hạn

Để làm nổi bật tính cấp bách của sự thay đổi này, cần phải nhìn lại bức tranh toàn cảnh của mạng Internet. Giao thức IPv4, ra đời từ thập niên 1980, từng được xem là nền tảng vững chắc với 4,3 tỷ địa chỉ IP, một con số tưởng chừng vô tận. Tuy nhiên, trước làn sóng bùng nổ của Internet và nhu cầu kết nối không ngừng của hàng tỷ người dùng trên toàn cầu, nguồn tài nguyên này đã trở nên quá nhỏ bé. Thực tế, kể từ năm 2011, tình trạng cạn kiệt địa chỉ IPv4 đã buộc các tổ chức quản lý mạng phải thực hiện chính sách phân bổ cực kỳ nghiêm ngặt.

Dựa trên lộ trình chuyển đổi mạng lưới do VNNIC công bố từ năm 2024, mục tiêu cuối cùng là sử dụng độc quyền giao thức IPv6 – Nguồn ảnh: VNNIC

Giá của địa chỉ IPv4 không ngừng tăng cao do nguồn cung cạn kiệt. Theo số liệu năm 2024 từ Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), một địa chỉ IPv4 có thể được giao dịch với giá lên đến 50 USD. Thực trạng này không chỉ là một thách thức về mặt kỹ thuật, mà còn là một trở ngại lớn đối với việc mở rộng hạ tầng Internet và thúc đẩy kinh tế số.

Giải pháp cho vấn đề này là IPv6. Với không gian địa chỉ khổng lồ lên tới 340 triệu tỉ tỉ tỉ, giao thức này đã giải quyết triệt để bài toán khan hiếm, đồng thời tạo tiền đề cho sự tăng trưởng bùng nổ của Internet trong nhiều thập kỷ tới.

Một bước đi mang tầm chiến lược quốc gia

Nguồn ảnh: Techlade

Không đứng ngoài cuộc đua công nghệ, Việt Nam đã sớm khởi động tiến trình chuyển đổi sang IPv6 từ năm 2008. Dù đã hòa mạng Internet từ 1997, phải đến năm 2013, bước ngoặt lớn mới đến với sự kiện khai trương Mạng IPv6 Quốc gia. Mạng lưới này, được xây dựng trên Trạm trung chuyển Internet quốc gia (VNIX) và Hệ thống DNS quốc gia, đã thiết lập một hệ thống mạng linh hoạt, hỗ trợ cả IPv4 và IPv6, giúp Việt Nam sẵn sàng cho tương lai Internet.

Trong quá trình chuyển đổi số, Việt Nam đã sớm khẳng định vai trò tiên phong của mình. Đáng chú ý, có thời điểm tỷ lệ ứng dụng giao thức IPv6 của nước ta đã vươn lên mốc 65,35%, bỏ xa mức trung bình toàn cầu (chỉ khoảng 40%). Thành tích ấn tượng này đã đưa Việt Nam lọt vào nhóm 7 quốc gia dẫn đầu thế giới về sử dụng IPv6.

Không dừng lại ở việc chuyển đổi, Việt Nam đã trở thành quốc gia tiên phong trên toàn cầu khi công bố lộ trình cụ thể để ngưng hoàn toàn việc sử dụng IPv4, dự kiến hoàn tất vào năm 2032. Quá trình này sẽ được thực hiện một cách tuần tự, bắt đầu từ năm 2027 và đặt mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ hạ tầng mạng cơ bản sẽ hoạt động hoàn toàn trên nền tảng IPv6.

IPv6: Chìa khóa cho kỷ nguyên công nghệ mới

Nguồn: Ảnh chụp màn hình

Chuyển đổi sang IPv6 không chỉ đơn thuần là giải quyết bài toán thiếu hụt địa chỉ IP, mà còn được các chuyên gia xem là bước đi chiến lược, mở đường cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT) và mạng 5G. Việc này sẽ đảm bảo hạ tầng mạng sẵn sàng đón đầu hàng tỉ thiết bị kết nối đồng thời trong tương lai, từ xe tự lái, nhà thông minh đến các cảm biến công nghiệp, những thứ mà chỉ IPv6 mới có thể đáp ứng được.

Sự phối hợp giữa các bên đã mang lại những kết quả tích cực. VNNIC đã chủ động hỗ trợ quá trình chuyển đổi bằng cách xây dựng nền tảng DNS64 công cộng và mở các lớp đào tạo chuyên sâu, trang bị kiến thức cho hàng ngàn kỹ sư. Cùng lúc đó, các doanh nghiệp viễn thông hàng đầu như VNPT, Viettel, MobiFone và FPT cũng đã tích cực tham gia, nhanh chóng triển khai hạ tầng và dịch vụ IPv6 trên quy mô lớn.

Ngoài các ưu điểm về kỹ thuật, IPv6 còn mang đến nhiều lợi ích kinh tế và môi trường. Theo VNNIC, việc chuyển đổi sang không gian địa chỉ IPv6 mở rộng sẽ giúp các doanh nghiệp giảm đáng kể chi phí đầu tư và không còn phụ thuộc vào thị trường mua bán địa chỉ IPv4 vốn đang ngày càng trở nên đắt đỏ. Hơn nữa, việc tối ưu hóa tài nguyên cũng giúp các hệ thống mạng vận hành hiệu quả và tiết kiệm năng lượng hơn.

Hướng tới mục tiêu xây dựng hạ tầng công nghệ số hiện đại như Nghị quyết 57 đã đề ra, Việt Nam đang tiến hành chuyển đổi mạnh mẽ sang IPv6. Sự thay đổi này được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng vững chắc để quốc gia làm chủ các công nghệ chiến lược. Đây cũng là yếu tố then chốt giúp hiện thực hóa tham vọng đầy tham vọng: mỗi người dân sở hữu bốn kết nối IoT vào năm 2030 và vươn lên vị trí tiên phong trong kỷ nguyên số.