Tương lai của OpenAI sau cuộc bầu cử: Sam Altman đối mặt với những thách thức mới?

Trong bối cảnh ông Trump chuẩn bị nhậm chức, giới tinh hoa công nghệ đang thể hiện sự quy phục trước quyền lực mới. Các tỷ phú như Mark Zuckerberg đã ghi nhận mức tăng trưởng tài sản đáng kể so với đầu tuần, trong khi Elon Musk củng cố vị thế là một trong những nhân vật quyền lực nhất thế giới. Điều này báo hiệu những khó khăn tiềm tàng cho những người đối lập với Musk, bao gồm cả Sam Altman, người đứng đầu OpenAI – công ty đang đối mặt với thách thức tài chính và có thể chịu ảnh hưởng tiêu cực từ nhiệm kỳ thứ hai của Trump.

Ngay cả trước chiến thắng của Trump, OpenAI đã được dự đoán là một trong những “kẻ thua cuộc” của ngành công nghệ trong năm 2024. Với mô hình kinh doanh tiêu tốn lượng lớn tài nguyên tài chính và năng lượng, OpenAI đang phải đối mặt với bài toán khó khăn về hiệu quả kinh tế. Mặc dù ChatGPT, sản phẩm chủ lực của công ty, được ưa chuộng bởi sinh viên và những người dùng phổ thông, nhưng số lượng người dùng trả phí (20 đô la Mỹ/tháng) còn hạn chế. Thực tế, phần lớn người dùng ChatGPT đang sử dụng miễn phí, trong khi mỗi lượt tìm kiếm hay tạo hình ảnh đều phát sinh chi phí cho OpenAI. Dự kiến, công ty sẽ lỗ 5 tỷ đô la Mỹ trong năm nay, và theo ước tính của The New York Times, chi phí vận hành có thể lên đến 37,5 tỷ đô la Mỹ vào năm 2029.

Nguồn lực tài chính và sức mạnh tính toán để duy trì hoạt động của OpenAI chủ yếu đến từ Microsoft. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy “gã khổng lồ” công nghệ này đang xem xét lại mối quan hệ với OpenAI. Là một công ty có cấu trúc độc đáo với hội đồng quản trị phi lợi nhuận kiểm soát một thực thể vì lợi nhuận, OpenAI đặt mục tiêu phát triển trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI). Tuy nhiên, cách tiếp cận mang màu sắc “tôn giáo” của Ilya Sutskever, cựu giám đốc khoa học và thành viên hội đồng quản trị, đối với AGI đã gây ra những lo ngại.

Cuối năm ngoái, việc hội đồng quản trị do Sutskever lãnh đạo sa thải Altman (sau đó được phục chức) đã ảnh hưởng đến mối quan hệ giữa OpenAI và Microsoft. “Gã khổng lồ” công nghệ dường như không còn sẵn sàng cung cấp nguồn lực không giới hạn cho OpenAI trong bối cảnh họ đang đa dạng hóa các khoản đầu tư.

Trong “bong bóng” AI hiện tại, các công ty có khả năng tồn tại là những công ty tập trung vào giải pháp doanh nghiệp và hợp đồng chính phủ. Meta, với mô hình Llama mã nguồn mở, đã công bố hợp tác với các công ty công nghệ, chính phủ Hoa Kỳ và Lầu Năm Góc. Anthropic cũng hợp tác với Palantir và Amazon Web Services để cung cấp công cụ AI cho Bộ Quốc phòng và các cơ quan tình báo Hoa Kỳ.

Trong khi các đối thủ cạnh tranh hướng đến thị trường quốc phòng đầy tiềm năng, OpenAI dường như chưa có chiến lược rõ ràng. Họ hợp tác với nhà thầu chính phủ Carahsoft để bán giấy phép ChatGPT, nhưng doanh thu từ NASA (108.000 đô la Mỹ) và bộ nông nghiệp (100.000 đô la Mỹ) là không đáng kể so với nhu cầu tài chính khổng lồ của công ty.

Vai trò của Musk trong chính quyền Trump sắp tới vẫn chưa rõ ràng, nhưng mối quan hệ căng thẳng giữa ông và Altman là điều không thể phủ nhận. Musk, người đã đầu tư vào OpenAI từ năm 2015, khẳng định vai trò then chốt của mình trong sự hình thành của công ty và liên tục chỉ trích hướng đi hiện tại của OpenAI cũng như Altman.

Trong bối cảnh Musk đang có mối quan hệ tốt đẹp với tổng thống đắc cử, nắm giữ vị trí quan trọng trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ và truyền thông xã hội, Altman đã gửi lời chúc mừng đến Trump và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì vị thế dẫn đầu trong lĩnh vực AI. Tuy nhiên, có lẽ Altman nên tập trung vào việc “làm lành” với Musk, người đang sở hữu quyền lực và tầm ảnh hưởng to lớn.