Trung Quốc mở cửa hợp tác quốc tế cho sứ mệnh mang mẫu đất sao Hỏa về Trái Đất vào năm 2031

Sứ mệnh Tianwen-3 của Trung Quốc không chỉ đánh dấu tham vọng khám phá sao Hỏa một cách toàn diện hơn, mà còn là bước ngoặt lớn khi lần đầu tiên Bắc Kinh cho phép quốc tế tham gia vào quá trình thu thập và phân tích mẫu đất từ hành tinh đỏ.

Hai tên lửa Long March 5 chuẩn bị đưa sứ mệnh lịch sử lên sao Hỏa

Tại sự kiện Ngày Vũ trụ Trung Quốc lần thứ 10 diễn ra ngày 24/4/2025, Cơ quan Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc (CNSA) đã chính thức công bố kế hoạch sứ mệnh Tianwen-3 và mời các đối tác quốc tế tham gia. Sứ mệnh này sẽ phóng vào cuối năm 2028 hoặc đầu 2029, sử dụng hai tên lửa đẩy Long March 5 – một mang theo bộ hạ cánh và tàu leo lên, tên còn lại chở tàu quỹ đạo và khoang quay về Trái Đất.

Tianwen-3 được thiết kế với cấu trúc phức tạp gồm năm phần: tàu hạ cánh, tàu leo, module dịch vụ, tàu quỹ đạo và khoang quay về. Trong đó, CNSA dành 20 kg trọng tải cho các thiết bị nghiên cứu quốc tế: 15 kg cho tàu quỹ đạo và 5 kg cho tàu hạ cánh. Đây là cơ hội hiếm có để các tổ chức khoa học toàn cầu cùng nghiên cứu môi trường sao Hỏa ngay từ dữ liệu gốc.

Mục tiêu tìm kiếm sự sống và hiểu rõ địa chất hành tinh đỏ

Tianwen-3 không chỉ đơn thuần là một sứ mệnh thu mẫu đất sao Hỏa. Các thiết bị khoa học tiên tiến sẽ thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng, bao gồm tìm kiếm dấu hiệu của sự sống (biosignatures), phân tích các lớp địa chất bên dưới bề mặt và nghiên cứu khí quyển sao Hỏa.

Một số thiết bị nổi bật có thể kể đến như radar xuyên thấu để lập bản đồ cấu trúc bên dưới mặt đất, máy phân tích Raman và huỳnh quang dùng phát hiện phân tử hữu cơ. Tàu quỹ đạo sẽ mang theo cảm biến nguyên tử trung hòa năng lượng cao và từ kế vector để theo dõi hiện tượng cực quang. Ngoài ra, còn có máy ảnh đa phổ và thiết bị quang phổ hồng ngoại tầm trung để quan sát bề mặt với độ phân giải cao.

Chọn điểm hạ cánh kỹ lưỡng để tối ưu hóa khả năng tìm kiếm sự sống

Ba khu vực được chọn trước làm điểm hạ cánh tiềm năng là Amazonis Planitia, Utopia Planitia và Chryse Planitia. Đây là những vùng có khả năng cao nhất bảo tồn dấu vết sinh học, đồng thời đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật như độ cao địa hình và điều kiện chiếu sáng.

Sau khi tàu hạ cánh thực hiện thu thập mẫu, tàu leo sẽ đưa mẫu lên quỹ đạo sao Hỏa để ghép nối với tàu quay về. Dự kiến, mẫu đất sẽ trở lại Trái Đất vào năm 2031, sau khi tàu quỹ đạo duy trì quỹ đạo tròn 350 km và module dịch vụ hoàn thành hành trình thám hiểm kéo dài hai năm sao Hỏa (tương đương gần 4 năm Trái Đất).

Nếu thành công, Tianwen-3 sẽ là sứ mệnh đầu tiên của Trung Quốc mang mẫu đất sao Hỏa về Trái Đất, đồng thời là một trong những thành tựu đáng nể trong ngành khoa học không gian toàn cầu. Với việc mở rộng hợp tác quốc tế, Trung Quốc đang cho thấy tham vọng trở thành một trong những trung tâm nghiên cứu hành tinh hàng đầu thế giới, cạnh tranh trực tiếp với Mỹ và châu Âu trong lĩnh vực khám phá vũ trụ sâu.