Tìm thấy 6.000 hành tinh ngoài hệ mặt trời, NASA khẳng định không có bản sao Trái Đất

NASA vừa công bố một cột mốc quan trọng trong lĩnh vực thiên văn học: số lượng ngoại hành tinh được xác nhận đã vượt mốc 6.000. Đây là thành quả của hơn ba thập kỷ tìm kiếm miệt mài, mở ra một chương mới trong cuộc săn lùng những thế giới có thể tồn tại sự sống ngoài Hệ Mặt Trời.

Nguồn ảnh: NASA

Ngoại hành tinh là gì?

Một ngoại hành tinh là bất kỳ thiên thể nào quay quanh một ngôi sao khác, nằm ngoài phạm vi Hệ Mặt Trời của chúng ta. Để được công nhận, chúng phải đáp ứng một số tiêu chí cơ bản: có khối lượng đủ lớn để có hình dạng gần tròn nhưng không đủ để kích hoạt phản ứng nhiệt hạch như một ngôi sao. Chúng có thể là hành tinh đá như Trái Đất hoặc hành tinh khí khổng lồ tương tự Sao Mộc.

Trước thập niên 1990, các nhà khoa học chưa từng tìm thấy ngoại hành tinh nào. Mãi đến năm 1995, đột phá mới đến với việc phát hiện 51 Pegasi b – hành tinh đầu tiên quay quanh một ngôi sao giống Mặt Trời. Đó là một hành tinh khí lớn, gấp gần hai lần Sao Mộc và cách chúng ta 50 năm ánh sáng.

51 Pegasi b – Nguồn ảnh: NASA

Kể từ đó, hàng ngàn ngoại hành tinh khác đã được phát hiện. Mới đây, NASA đã chính thức xác nhận con số này đã chạm mốc 6.007, cùng với gần 8.000 “ứng viên” khác đang chờ được công nhận. Ngoại hành tinh được phát hiện gần đây nhất là GJ 536 c, với kích thước tương tự Sao Hải Vương nhưng nặng gấp 5,9 lần Trái Đất.

Phân loại các hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời

Trong số hơn 6.000 ngoại hành tinh đã được xác nhận, các nhà khoa học đã phân loại chúng thành nhiều nhóm khác nhau:

• Hành tinh khí khổng lồ: Gần 2.000 hành tinh có kích thước tương đương Sao Mộc.
• Hành tinh cỡ Sao Hải Vương: Hơn 2.000 hành tinh với bầu khí quyển chủ yếu là hydro và heli.
• Siêu Trái Đất: Gần 1.800 hành tinh lớn hơn Trái Đất một chút.
• Hành tinh đá: Hơn 200 hành tinh có kích thước tương tự Sao Thủy, được cấu tạo chủ yếu từ đá và kim loại.
• Ngoài ra, còn có 7 hành tinh bí ẩn mà các nhà khoa học chưa thể phân loại.

Minh họa quang cảnh Cận tinh b – Nguồn ảnh: NASA

Sự phân bố khá đồng đều này cho thấy tỷ lệ các loại hành tinh trong vũ trụ có thể tương tự như những gì chúng ta đã tìm thấy. Điều thú vị là dù chỉ có 8 hành tinh, Hệ Mặt Trời của chúng ta lại hội tụ đủ mọi loại hình này.

Những hành tinh “có thể sống được”

Giới khoa học đặc biệt quan tâm đến các hành tinh đá có kích thước tương tự Trái Đất, nơi có thể có bề mặt cứng và khí hậu ôn hòa. Trong số đó, Proxima Centauri b là ứng viên sáng giá nhất, chỉ cách chúng ta 4,2 năm ánh sáng. Với khối lượng lớn hơn Trái Đất 1,3 lần, nó từng được coi là nơi lý tưởng để tìm kiếm sự sống vì nằm trong “vùng ở được” của ngôi sao chủ. Tuy nhiên, hy vọng đã tan vỡ khi các nhà khoa học phát hiện nó hứng chịu bức xạ cực tím và tia X dữ dội từ ngôi sao lùn đỏ Proxima Centauri.

TRAPPIST-1 – Nguồn ảnh: NASA

Các ứng viên tiềm năng khác bao gồm Kepler-452b, lớn hơn Trái Đất 1,6 lần và có nhiệt độ bề mặt lý tưởng để tồn tại nước. Hệ hành tinh TRAPPIST-1 cũng là một khám phá nổi bật, bao gồm 7 hành tinh đá có kích thước tương tự Trái Đất quay quanh một sao lùn đỏ.

Dù đã khám phá hơn 6.000 thế giới, các nhà khoa học vẫn chưa tìm thấy bất kỳ hành tinh nào có điều kiện sống giống hệt Trái Đất. Nhiều hành tinh có điều kiện gần giống nhưng lại bị hủy hoại bởi các yếu tố khác. Điều này cho thấy, ngay cả Sao Hỏa trong Hệ Mặt Trời của chúng ta cũng có thể dễ sống hơn phần lớn những ngoại hành tinh đã được tìm thấy.