TikTok: Giữa ranh giới công nghệ và chính trị

TikTok đang đối mặt với nguy cơ bị cấm tại Mỹ, có thể diễn ra ngay trước ngày một chính quyền mới nhậm chức — và số phận của ứng dụng này phụ thuộc vào các cuộc chiến pháp lý, các động thái chính trị và Tổng thống đắc cử Donald Trump.

Tình hình hiện tại của lệnh cấm TikTok?

Tóm lại: Chúng ta vẫn đang chờ đợi.

Vào tháng 4, Tổng thống Joe Biden đã ký thông qua một dự luật yêu cầu ByteDance, công ty mẹ của TikTok tại Trung Quốc, có chín tháng để chuyển nhượng quyền sở hữu cho một đơn vị khác hoặc đối mặt với lệnh cấm hoạt động tại Mỹ. Điều này đồng nghĩa các cửa hàng ứng dụng như Apple và Google, cùng các nhà cung cấp dịch vụ internet, có thể bị phạt nếu tiếp tục phân phối hoặc cập nhật TikTok. Đáp lại, TikTok đã kiện chính phủ vào tháng 5, cho rằng luật này vi hiến vì nó “nhắm vào một nền tảng phát ngôn duy nhất, áp đặt lệnh cấm toàn quốc và ngăn cản hàng triệu người Mỹ tham gia cộng đồng trực tuyến có hơn 1 tỷ thành viên trên toàn thế giới.”

Trong khi vụ kiện vẫn đang được xử lý, thời hạn 19/1 đang đến gần. Tuy nhiên, vụ kiện có thể giúp TikTok kéo dài thời gian, đặc biệt khi Trump nhậm chức và có khả năng can thiệp để hoãn lệnh cấm.

Liệu Trump có thể cứu TikTok?

Trump từng thay đổi quan điểm về TikTok từ việc cố gắng cấm ứng dụng này thông qua sắc lệnh hành pháp năm 2020 đến tuyên bố “Tôi sẽ cứu TikTok” trong chiến dịch tranh cử năm 2024. Từ một đối thủ lớn của TikTok, Trump giờ đây lại được coi là người có thể cứu ứng dụng này.

Trump thực sự có thể, ít nhất, làm chậm việc thực thi lệnh cấm. Theo đạo luật bảo vệ người Mỹ khỏi các ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm soát, tổng thống có quyền gia hạn thời hạn thêm 90 ngày nếu “có tiến triển đáng kể trong quá trình chuyển nhượng”. Theo Washington Post, bốn nguồn tin thân cận với Trump cho biết ông sẽ cố gắng ngăn lệnh cấm diễn ra.

Tuy nhiên, để hủy bỏ hoàn toàn luật này, Trump sẽ cần sự chấp thuận của Quốc hội điều không hề dễ dàng. Luật gốc được thông qua với sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng, với 352 phiếu thuận tại hạ viện và 79 phiếu thuận tại thượng viện. Nếu không có sự ủng hộ của Quốc hội, Trump có thể yêu cầu tổng chưởng lý mới Matt Gaetz từ chối thực thi luật này.

TikTok vẫn giữ thái độ bình tĩnh

Trước đây, những nỗ lực cấm TikTok (như sắc lệnh hành pháp năm 2020 của Trump) thường gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ người dùng và các nhà sáng tạo nội dung trên nền tảng. Tuy nhiên, lần này, không khí trên ứng dụng lại khá yên ắng, cả từ phía người dùng lẫn ByteDance.

Vào Chủ nhật vừa qua, ByteDance được định giá 300 tỷ USD mức định giá cao nhất từ trước đến nay. Theo New York Times, các nhân viên của TikTok cũng tỏ ra tự tin. “Bên trong TikTok, hầu như không có sự thừa nhận nào về việc công ty có thể sắp bị cấm tại Mỹ, bất chấp việc có hàng nghìn nhân viên làm việc tại đây” một số cựu nhân viên giấu tên chia sẻ. Một số lãnh đạo thậm chí còn đùa rằng tình huống này một ngày nào đó sẽ trở thành kịch bản cho một bộ phim Hollywood.

Tương lai của TikTok vẫn chưa rõ ràng

Mặc dù không khí có vẻ bình tĩnh từ phía TikTok, số phận của ứng dụng này tại Mỹ vẫn còn rất bấp bênh, và mọi kịch bản đều có thể xảy ra.