Phí H-1B không chỉ là chính sách nhập cư, mà là ‘thước đo’ lòng trung thành với chính quyền Trump

Quyết định siết chặt visa H-1B của chính quyền Tổng thống Donald Trump, dù được tuyên bố nhằm bảo vệ việc làm cho người Mỹ, đang dấy lên những lo ngại về một “lỗ hổng” lớn.

Nguồn ảnh: Techlade

Phân tích chi tiết cho thấy, các quy định mới có thể không chỉ đơn thuần là một động thái kiểm soát nhập cư mà còn là công cụ để Nhà Trắng gây áp lực lên các tập đoàn, doanh nghiệp và thậm chí là giới học thuật.

Kể từ khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump chưa bao giờ che giấu thái độ cứng rắn đối với người nhập cư. Cùng với việc xây dựng bức tường biên giới và các chính sách thắt chặt nhập cư khác, cuộc tấn công vào chương trình visa H-1B dường như là một phần trong chiến dịch tổng thể nhằm giảm số lượng lao động nước ngoài tại Mỹ. Tuy nhiên, giới quan sát nhận định rằng mục tiêu sâu xa của chính sách này có thể không phải là thúc đẩy các công ty thuê người lao động Mỹ, mà là tăng cường quyền lực của chính phủ đối với những đối thủ chính trị hoặc những doanh nghiệp không cùng phe cánh.

Mấu chốt của vấn đề nằm ở một điều khoản “chữa cháy” được cài cắm tinh vi trong văn bản quy định. Cụ thể, trong mục 1, khoản (c) của sắc lệnh, có một điều khoản cho phép Bộ trưởng An ninh Nội địa được quyền miễn trừ bất kỳ cá nhân, công ty, hoặc thậm chí là toàn bộ một ngành công nghiệp khỏi các hạn chế visa nếu việc tuyển dụng lao động nước ngoài đó “phục vụ lợi ích quốc gia và không gây ra mối đe dọa cho an ninh hoặc phúc lợi của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.”

Điều khoản này cho phép Bộ trưởng An ninh Nội địa toàn quyền quyết định ai sẽ được hưởng ngoại lệ, từ đó vô hiệu hóa gần như toàn bộ mục đích của sắc lệnh ban đầu. Giới chuyên gia cho rằng, quyền lực này trên thực tế sẽ nằm trong tay Tổng thống, biến visa H-1B thành một công cụ mặc cả chính trị và kinh tế.

Ngành công nghệ, vốn đã có mối quan hệ căng thẳng với chính quyền Tổng thống Trump, được cho là mục tiêu chính của chính sách này. Các công ty lớn như Microsoft, Meta (trước đây là Facebook), và Amazon phụ thuộc rất nhiều vào visa H-1B để tuyển dụng nhân tài. Với quy định mới, Nhà Trắng có thể gây sức ép lên các tập đoàn này, buộc họ phải đưa ra các “nhượng bộ” hoặc các cam kết đầu tư, thay vì phải đối mặt với nguy cơ mất đi hàng nghìn nhân sự chủ chốt hoặc chi trả hàng trăm triệu đô la phí visa.

Không chỉ riêng ngành công nghệ, các lĩnh vực khác như tài chính và giáo dục cũng chịu ảnh hưởng nặng nề. Theo dữ liệu liên bang, các tập đoàn tài chính lớn như J.P. Morgan Chase hay Deloitte đều có hàng nghìn nhân viên làm việc dưới visa H-1B. Các trường đại học danh tiếng như Harvard hay Columbia cũng sử dụng chương trình này để thu hút các giáo sư và nhà nghiên cứu hàng đầu. Giờ đây, các tổ chức này có thể phải đối mặt với nguy cơ bị đe dọa về nguồn nhân lực hoặc thậm chí là nguồn tài trợ nếu họ không “hợp tác” với chính quyền.

Điều khoản miễn trừ visa H-1B gợi nhớ đến chính sách thuế quan mà Tổng thống Trump từng áp dụng. Khi đó, ông sử dụng đòn bẩy thuế quan như một công cụ giao dịch, đe dọa áp thuế cao lên hàng hóa nhập khẩu, sau đó lại miễn trừ cho những công ty đồng ý đầu tư vào Mỹ. Tương tự, nếu một công ty tài chính như J.P. Morgan Chase bất ngờ cho tập đoàn Trump vay một khoản tiền lớn hoặc ủng hộ cho quỹ vận động chính trị của ông, việc họ được miễn trừ visa sẽ không phải là một điều quá bất ngờ.

Nhiều ý kiến cho rằng, nếu mục tiêu thực sự là bảo vệ việc làm cho người Mỹ, thì việc tạo ra một “lỗ hổng” lớn như vậy là hoàn toàn vô lý. Nó cho thấy chính sách này không phải là một giải pháp dài hạn mà chỉ là một công cụ mang tính giao dịch. Tổng thống Trump có thể tuyên bố chiến thắng khi siết chặt visa, nhưng cuối cùng, mục tiêu lớn hơn của ông có lẽ vẫn là buộc các tập đoàn, trường đại học phải khuất phục để đổi lấy những đặc quyền.