“Điện thoại nghe lén nhu cầu của bạn”: Sự thật đằng sau những quảng cáo “trùng hợp” gây bất ngờ

Trong thời đại số hóa, nhiều người vẫn lo lắng rằng điện thoại thông minh, đặc biệt là iPhone, đang âm thầm ghi âm cuộc trò chuyện để hiển thị quảng cáo. Tuy nhiên, theo chuyên trang công nghệ CNET, không có bằng chứng cho thấy điều này xảy ra.

Thay vào đó, việc quảng cáo xuất hiện trùng khớp đến mức gây nghi ngờ thực chất là do các nền tảng quảng cáo đã nắm gần như toàn bộ mối quan tâm của người dùng thông qua dữ liệu thu thập được.

Hệ thống quảng cáo vận hành dựa trên mạng lưới gồm Facebook, Instagram, YouTube, TikTok… Các nền tảng này theo dõi hành vi người dùng, từ nội dung bấm, xem, tương tác, đến vị trí và thiết bị sử dụng. Các công ty môi giới dữ liệu còn thu thập thông tin từ ứng dụng, điểm thưởng, mã QR rồi phân loại và bán cho bên có nhu cầu. Nhờ đó, những quảng cáo “trùng hợp” không đến từ một “micro bí mật” mà từ hệ thống dự đoán dựa trên dữ liệu hành vi.

Theo CNET, hiểu lầm về việc điện thoại bị nghe lén bắt nguồn từ một số bê bối liên quan đến trợ lý ảo như Siri, Alexa hay Google Assistant. Năm 2019, Apple từng bị phanh phui cho phép nhà thầu nghe lại bản ghi âm Siri để đánh giá chất lượng. Google, Amazon và Facebook cũng từng bị cáo buộc cho nhân viên nghe lại các đoạn ghi âm trợ lý ảo nhằm cải tiến sản phẩm.

Tuy nhiên, các sự việc này chủ yếu liên quan đến kiểm tra chất lượng, không phải nghe lén phục vụ quảng cáo. Loa thông minh như Amazon Echo hay Google Nest chỉ “lắng nghe” để nhận từ khóa kích hoạt, không ghi âm hay gửi dữ liệu.

Bà Eva Galperin, giám đốc an ninh mạng của Electronic Frontier Foundation, khẳng định cảm giác bị theo dõi là có thật, nhưng thủ phạm không phải micro mà chính là ngành môi giới dữ liệu. Chuyên gia Ari Paparo cũng nhấn mạnh điện thoại không nghe lén, bởi dữ liệu hành vi đã đủ để dự đoán chính xác.

Luật liên bang Mỹ nghiêm cấm ghi âm cuộc hội thoại nếu thiếu sự đồng thuận của tất cả các bên. Tại bang có quy định nghiêm như California, mọi ghi âm đều phải được tất cả người tham gia cho phép. Tuy nhiên, việc các nền tảng thu thập và sử dụng dữ liệu người dùng vẫn dấy lên những lo ngại về đạo đức và pháp lý.