ChatGPT có thể làm tăng cảm giác cô đơn? Nghiên cứu mới từ OpenAI và MIT Media Lab

Một nghiên cứu chung giữa OpenAI và MIT Media Lab vừa công bố những phát hiện đáng chú ý về mối liên hệ giữa việc sử dụng ChatGPT và cảm giác cô đơn. Kết quả cho thấy, càng tương tác nhiều với chatbot này, người dùng có xu hướng cảm thấy cô đơn hơn và giảm bớt các hoạt động giao tiếp xã hội.

Nghiên cứu cho thấy gì?

Hai nghiên cứu độc lập đã được thực hiện để tìm hiểu tác động tâm lý của ChatGPT đối với người dùng. Một nghiên cứu của OpenAI đã phân tích hơn 40 triệu lượt tương tác cùng các khảo sát từ người dùng. Trong khi đó, nghiên cứu của MIT Media Lab theo dõi thói quen sử dụng ChatGPT của một nhóm người tham gia trong suốt bốn tuần. Cả hai nghiên cứu này vẫn chưa được đánh giá đồng cấp (peer-reviewed).

Nghiên cứu của MIT phát hiện rằng việc giao tiếp với ChatGPT, dù là qua văn bản hay giọng nói, đều có thể ảnh hưởng đến trạng thái cảm xúc của người dùng. Những người đã có sẵn sự tin tưởng vào chatbot hoặc có xu hướng gắn bó về mặt cảm xúc với con người, khi trò chuyện với ChatGPT, lại có cảm giác cô đơn hơn và phụ thuộc cảm xúc vào AI nhiều hơn.

Tuy nhiên, hiệu ứng này giảm nhẹ khi ChatGPT được sử dụng ở chế độ giọng nói, đặc biệt khi bot nói bằng giọng trung tính. Ngoài ra, những cuộc trò chuyện về chủ đề cá nhân thường làm tăng cảm giác cô đơn, trong khi các chủ đề chung chung lại khiến người dùng cảm thấy bị phụ thuộc vào AI về mặt cảm xúc.

Tác động của AI đối với sức khỏe tinh thần

Nghiên cứu của OpenAI cũng nhận thấy rằng việc giao tiếp với ChatGPT theo cách có tính cảm xúc cao chỉ phổ biến trong một nhóm nhỏ người dùng, chủ yếu là những người sử dụng chế độ giọng nói nâng cao (Advanced Voice Mode).

Dù cả hai nghiên cứu đều có những hạn chế, như thời gian quan sát ngắn và thiếu nhóm đối chứng trong nghiên cứu của MIT, nhưng chúng vẫn đặt ra những câu hỏi quan trọng về tác động tâm lý của việc trò chuyện với AI. Nếu AI trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống hằng ngày, liệu con người có ngày càng xa rời các mối quan hệ xã hội thực sự? Đây là vấn đề cần được nghiên cứu sâu hơn để hiểu rõ những ảnh hưởng dài hạn của AI đối với sức khỏe tinh thần của con người.