Não bộ “chiến thắng” nỗi sợ hãi: Phát hiện mới mở ra hy vọng cho người mắc chứng lo âu và PTSD

Các nhà khoa học vừa khám phá ra cách não bộ “vượt qua” nỗi sợ hãi bản năng, mở ra hy vọng cho các phương pháp điều trị mới dành cho người mắc chứng lo âu, rối loạn stress sau sang chấn (PTSD) và ám ảnh.

Học cách “vượt qua” nỗi sợ

Ngay từ khi sinh ra, con người và động vật đều có những phản ứng sợ hãi bản năng, ví dụ như giật mình khi nghe tiếng động lớn hoặc lùi lại khi thấy vật chuyển động nhanh. Tuy nhiên, qua kinh nghiệm, não bộ của chúng ta học được cách phân biệt giữa mối đe dọa thực sự và “vô hại”.

Để hiểu rõ hơn về cách não bộ “vượt qua” nỗi sợ hãi bản năng, các nhà khoa học đã tiến hành nghiên cứu trên chuột. Họ cho chuột tiếp xúc với một “mối đe dọa ảo” – một bóng đen giống như bóng của kẻ săn mồi trên không. Ban đầu, những con chuột sẽ chạy trốn. Tuy nhiên, khi không có nguy hiểm thực sự xảy ra, chúng dần học được cách bình tĩnh.

Vùng não “bí ẩn” lưu giữ “bài học vượt qua nỗi sợ”

Trước đây, các nhà thần kinh học cho rằng việc học và ghi nhớ được điều khiển bởi vỏ não, trung tâm xử lý thông tin chính của não bộ. Tuy nhiên, nghiên cứu mới này cho thấy việc “vượt qua” nỗi sợ lại được lưu trữ trong nhân geniculate bên (vLGN), một vùng não “ít ai biết đến” và trước đây được cho là không liên quan đến học tập.

Vỏ não thị giác đóng vai trò quan trọng trong việc “dạy” cho não bộ biết rằng một mối đe dọa là “vô hại”. Tuy nhiên, khi đã “học được bài học này”, vLGN sẽ “tiếp quản”, cho phép não bộ “ghi đè” lên phản ứng sợ hãi bản năng.

Endocannabinoid: “Chìa khóa” để “xóa bỏ” nỗi sợ

Nghiên cứu cũng phát hiện ra một quá trình hóa học giúp “tái lập trình” phản ứng sợ hãi của não bộ. Khi những con chuột nhận ra bóng đen là “vô hại”, não bộ của chúng sẽ giải phóng endocannabinoid, một phân tử liên quan đến tâm trạng và trí nhớ. Các phân tử này làm giảm tín hiệu ức chế trong vLGN, tăng hoạt động thần kinh và giúp chuột bình tĩnh hơn trong những lần gặp “bóng đen” sau đó.

Ứng dụng trong điều trị rối loạn lo âu

Vì con người có cấu trúc não bộ tương tự như chuột, các nhà nghiên cứu tin rằng phát hiện này có thể dẫn đến các phương pháp điều trị mới cho rối loạn lo âu, PTSD và ám ảnh. Bằng cách tác động vào vùng vLGN hoặc điều chỉnh mức độ endocannabinoid, các nhà khoa học có thể giúp con người “vượt qua” những nỗi sợ hãi “phi lý” một cách hiệu quả hơn.

Nghiên cứu này đã “hé lộ” cơ chế “thần kỳ” mà não bộ sử dụng để “chiến thắng” nỗi sợ hãi. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc hiểu và điều trị các rối loạn liên quan đến nỗi sợ, mở ra hy vọng cho hàng triệu người trên thế giới.